સંસ્કૃતિ સૂચિ/કવિતા: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 6,199: Line 6,199:
|-
|-
| અન્ય ભાષાઓ  : બંગાળી || 'સતી' (રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર, અનુ. નગીનદાસ પારેખ) / હૃદયનું ધર્મદર્શન || ઉમાશંકર જોશી  || જૂન48/232-236
| અન્ય ભાષાઓ  : બંગાળી || 'સતી' (રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર, અનુ. નગીનદાસ પારેખ) / હૃદયનું ધર્મદર્શન || ઉમાશંકર જોશી  || જૂન48/232-236
|}
== 4.4  કવિતા : અભ્યાસ ==
=== 4.4 અ  ગુજરાતી : કવિતા અભ્યાસ / સમીક્ષા ===
{| class="wikitable sortable"
! લેખ શીર્ષક, લેખના લેખક; મહિનો, વર્ષ/પૃષ્ઠ નં  !! લેખના લેખક-અનુ. !! મહિનો, વર્ષ, પૃષ્ઠ નં. 
|-
| અનુવાદો : કવિતા (અનુવાદ પ્રક્રિયા || પ્રજારામ રાવળ || ડિસે51/475
|-
| અનુષ્ટુપ || તંત્રી || સપ્ટે48/323
|-
| અમને ગમતાં કાવ્યો - સ્વાધ્યાય લેખાવલિ || તંત્રી || મે55/163
|-
|  'અર્વાચીન કવિતા' (સુન્દરમ્) || ગ્રંથકીટ || જાન્યુ47/31-33
|-
| અર્વાચીન સાહિત્યમાં રાસ || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ઑકટૉ51/366-368
|-
| અર્વાચીન ગુજરાતી કવિતામાં પ્રકૃતિનિરૂપણ || ચન્દ્રશંકર ભટ્ટ || માર્ચ63/99-104
|-
| આજની કવિતા : ભાષાભિમુખ - અભિગમ || ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા || માર્ચ73/94-98
|-
| આજની કવિતામાં મનુષ્ય (કવિતા સત્ર - આઇ.એન.ટી., મુંબઈ) || રઘુવીર ચૌધરી || સપ્ટે78/264-268, 263
|-
| આત્માની કાન્તિને સલામ ! (કવિ અને કવિનાં શબ્દ વિશે, કરાંચી કવિમંડળ) || મહંમદ બેગ || ઑક્ટો-ડિસે84/341-344
|-
| આધુનિક કવિતાનું અર્થસ્વરૂપ || ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા || એપ્રિલ73/123-127
|-
| આધુનિક કવિતાનું અર્થસ્વરૂપ (એપ્રિલ '૭૩ના સંદર્ભે) || મનસુખલાલ ઝવેરી || જુલાઈ73/265-267
|-
| આપણા વાગ્ ગેયકારો (દેશીઓ અને આખ્યાન) || શશિન્ ઓઝા || ફેબ્રુ69/49-51
|-
| એસ.એસ.સી. માટેના છપ્પાની સમજૂતી || ઉમાશંકર જોશી || માર્ચ55/115-116
|-
| ૧૯મી સદીના કેટલાક કાવ્યગ્રંથો અને તેની પ્રસ્તાવનાઓ || દિ. દા. જાડેજા || જુલાઈ60/268-273
|-
| ૧૯૪૦ પછીની ગુજરાતી કવિતા || દિલાવરસિંહ જાડેજા || જુલાઈ61/260-262
|-
| કલા અને જીવન : ૨. કવિતાનો સમાજ - સંદર્ભ || યશવન્ત શુક્લ || ઑગ-સપ્ટે63/450-452
|-
| કલા અને જીવન : ૩. કાવ્યમાં સામાજિકતા || હસિત હ. બૂચ || ઑગ-સપ્ટે63/452-455
|-
| કવિ || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || સપ્ટે49/360
|-
| કવિ અને યુગધર્મ : પરિષદ પ્રસાદી (૨૮મું અધિવેશન) || નિરંજન ભગત || માર્ચ76/85-89
|-
| કવિ અને શબ્દાયન, ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા || ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા || ફેબ્રુ71; એપ્રિલ71/57-60 ;160
|-
| કવિ એટલે ઋષિ, દૅષ્ટા, ક્રાન્તદર્શી || ડોલરરાય માંકડ || નવે49/438
|-
| કવિ કાન્તનું વિચારમંથન || પ્રકાશ મહેતા || જાન્યુ68/20-26
|-
| કવિતા || રમણલાલ જોશી || જૂન58/221-224
|-
| કવિતા : ૧૯૩૦ - '૫૫નું સાહિત્ય / છેલ્લી પચીશીની કવિતા || તંત્રી || મે55/162-163
|-
| કવિતા, કાવ્ય અને કવિ એ વિષયે મિતાક્ષર || ગોવર્ધનરામ માધવરામ ત્રિપાઠી || ઑક્ટો60/385-388
|-
| કવિતાના સ્વરૂપ વિશે થોડાક વિચારો || રતિલાલ મોહનલાલ ત્રિવેદી || જુલાઈ54/289-292, 315-316
|-
| કવિતાની ઓળખ (ઉમાશંકર જોશીની ધીરેન્દ્ર મહેતાએ લીધેલી મુલાકાત) || ઉમાશંકર જોશી || જુલાઈ-સપ્ટે84/277-282
|-
| કવિતાની યાત્રા / કાવ્યકલા : કવિતાની યાત્રા || રામપ્રસાદ પ્રે બક્ષી || ઑગ-સપ્ટે63/289-294
|-
| કવિતાનું કામ (કવિનો ધર્મ) || નલિન રાવળ || જાન્યુ74/14-17
|-
| કવિતાનું સંગીત || નિરંજન ભગત || જાન્યુ76/4-7, 11
|-
| કવિતાનો અનુવાદ (એક દૃષ્ટિકોણ) || યશવંત દોશી || ડિસે77/450-451, 458
|-
| કવિતાનો સમાજ-સંદર્ભ / કલા અને જીવન || યશવન્ત શુક્લ || ઑગ-સપ્ટે63/450-452
|-
| કવિતા પઠન કાર્યક્રમ, મુંબઈ / સમયરંગ : પંચામૃત || તંત્રી || ઑક્ટો62/365
|-
| કવિતા : ભાવક સાપેક્ષ - વિવેચક સાપેક્ષ (એક ચર્ચા) / સર્જન - વિવેચન || મહેન્દ્ર દવે || ઑગ-સપ્ટે63/317-318
|-
| કવિતામાં અર્થ / શુદ્ધ કવિતામાં અર્થ || હરિવલ્લભ ભાયાણી || સપ્ટે67/324-325, 357-358
|-
| કવિતામાં પ્રતીક || રઘુવીર ચૌધરી || ફેબ્રુ78/57-60
|-
| કવિતામાં પ્રતીક - શબ્દ અને લયના સંદર્ભમાં || નલિન રાવળ || મે71/175-180
|-
| કવિતામાં રસસિદ્ધિ || મકરન્દ દવે || જુલાઈ65/263-269
|-
| કવિતારચના અને મુક્તછંદ / સૂગાળવાં ચિત્રો જ કાં આલેખો? (કવિતારચના અને મુક્તછંદ ) || સ્વામી આનંદ || જુલાઈ50/278-279
|-
| કવિતા વગર જીવનની કલા || ઉમાશંકર જોશી || ઑકટો52/361
|-
| કવિતાવાચન / સમયરંગ || તંત્રી || ઑકટો52/362
|-
| કવિતાવિવેકની શક્તિની ખિલવણી (ઠક્કર વસનજી માધવજી વ્યાખ્યાન, મુંબઈ) || ઉમાશંકર જોશી || ઑક્ટો59 ;ફેબ્રુ60/361 ;41-43
|-
|  'કવિતાશિક્ષણ' (બ. ક. ઠાકોર) / સ્વાધ્યાય અને સમીક્ષા : કવિતાશિક્ષક બલવન્તરાય || ઉમાશંકર જોશી || મે47/190-195
|-
| કવિની શ્રદ્ધા (ગુ. સા. પરિષદ ૨૪મા અધિવેશનના પ્રમુખપદેથી આપેલું વ્યાખ્યાન) || ઉમાશંકર જોશી || ઑક્ટો67 ;નવે67/361-362 ;419-427
|-
| કવિની સાધના || ઉમાશંકર જોશી || નવે55/472-485, 488
|-
| કાન્ત કવિ || અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ || ડિસે67/443-444
|-
|  'કાન્ત' / શેકસ્પિયરની ઉપમા 'કાન્ત'માં || ન. || જુલાઈ55/332
|-
|  'કાન્ત'ની કવિતા અને ધર્માન્તર || અનંતરાય રાવળ || ઑગ71/306-313
|-
|  'કાન્ત'ની કવિતા / અંતર્દ્યુતિની કવિતા || ઉમેદભાઈ મણિયાર || જાન્યુ68/41974
|-
|  'કાન્ત'નું ભાવનાજીવન || ભૃગુરાય અંજારિયા || ઑગ47/290-293
|-
| કાફી - એક કાવ્યપ્રકાર || નરોત્તમ પલાણ || જુલાઈ-સપ્ટે81/620-621
|-
|  'કાવ્ય પ્રતિભાવ' વિશેષાંક / અંક ૪૦૧ ('સંસ્કૃતિ') : થોડુંક પ્રાસ્તવિક || ઉમાશંકર જોશી || જાન્યુ-માર્ચ81/5
|-
| કાવ્ય વિષયે કિંચિત્ || મુકુન્દરાય પારાશર્ય || ડિસે69/443-447
|-
| કાવ્યકલા : ૧. કવિતાની યાત્રા || રામપ્રસાદ પ્રે બક્ષી || ઑગ-સપ્ટે63/289-294
|-
| કાવ્યકલા : ૨. સંજ્ઞા, અર્થ અને કવિતા : એક ચર્ચા || પ્રબોધ બે. પંડિત અને દિગીશ મહેતા || ઑગ-સપ્ટે63/294-298
|-
| કાવ્યકલા : ૩. કાવ્યમાં શબ્દસંસ્કાર || જયન્ત પાઠક || ઑગ-સપ્ટે63/298-301
|-
| કાવ્યની રચનાપ્રક્રિયા || લાભશંકર ઠાકર || જુલાઈ-સપ્ટે81/597-598
|-
| કાવ્યનું પ્રયોજન || કાકા કાલેલકર || નવે61/401
|-
| કાવ્યનું ભાવન || મનસુખલાલ ઝવેરી || સપ્ટે62/337-348
|-
| કાવ્યનો અનુભવ અને વ્યવહારનો અનુભવ || હરિવલ્લભ ભાયાણી || માર્ચ70/84-88, 104
|-
| કાવ્યનો અનુવાદ / સર્જક સાહિત્યનો અનુવાદ : કાવ્યનો અનુવાદ || સુરેશ હ. જોષી || જુલાઈ58/273-275
|-
| કાવ્યનો દેહ - સંખ્યામેળ || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || એપ્રિલ52/127-129
|-
| કાવ્યમાં અર્થબોધ : પરિષદ પ્રસાદી (૨૨મું સંમેલન) || મનસુખલાલ મ. ઝવેરી || જાન્યુ64/37-39
|-
| કાવ્યમાં કટોકટીનું કલાતત્ત્વમાંથી : પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન) || હીરાબહેન પાઠક || જાન્યુ74/45145
|-
| કાવ્યમાં તિરોધાન વ્યાપાર :: પરિષદ પ્રસાદી (૨૮મું અધિવેશન) || રામપ્રસાદ બક્ષી || માર્ચ76/79-84
|-
| કાવ્યમાં ભાવપ્રતીકો || હસિત હ. બૂચ || મે60/191-193, પૂ.પા.3
|-
|  'કાવ્યમાં શબ્દ' (હરિવલ્લભ ભાયાણી) / શબ્દમાં કાવ્ય અને કાવ્યમાં શબ્દ || રાધેશ્યામ શર્મા || ડિસે69/463-466
|-
| કાવ્યમાં શબ્દસંસ્કાર / કાવ્યકલા : ૩. કાવ્યમાં શબ્દસંસ્કાર) || જયન્ત પાઠક || ઑગ-સપ્ટે63/298-301
|-
| કાવ્યમાં સામાજિકતા / કલા અને જીવન : ૩. કાવ્યમાં સામાજિકતા || હસિત હ. બૂચ || ઑગ-સપ્ટે63/452-455
|-
| કાવ્યસર્જનનાં અંકુશો / ઘરઆંગણાની વાતો : આજની અને આવતીકાલની : कवयो निंरंड़कुशा || સુંદરજી ગો. બેટાઈ || ઑગ-સપ્ટે63/431-434
|-
| કેટલાક છંદ (કાવ્ય દ્વારા છંદશિક્ષણ) || રામનારાયણ વિ. પાઠક || જુલાઈ-સપ્ટે80/173-176
|-
|  'ખંડકાવ્ય' (ચિનુ મોદી) / ખંડકાવ્ય : અનુભૂતિની પરકમ્મા ! || રાધેશ્યામ શર્મા || મે75/153-158
|-
| ખંડકાવ્ય બલકે કથનાત્મક ઊર્મિકાવ્ય || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે63/574-584
|-
| ખાયણાં || મધુભાઈ પટેલ || નવે47/419-422
|-
| ગઝલનું સ્વરૂપ, ભગવતીકુમાર શર્મા || ભગવતીકુમાર શર્મા || ઑગ77 ;સપ્ટે77/333-334 ;359-366
|-
| ગાંધીજીનું મૃત્યુ અને ગુજરાતી કવિતા || નિરંજન ભગત || ઑક્ટો56/374-377
|-
| ગુજરાતી કવિતાનું ભાવિ || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ફેબ્રુ49/80
|-
| ગુજરાતી કવિતામાં દલિતપ્રેમ || દિલાવરસિંહ જાડેજા || જુલાઈ66/262-267
|-
| ગુજરાતી કાવ્યસાહિત્યમાં રૌદ્રરસ || રમણલાલ જોશી || માર્ચ62/103-106
|-
| ગુજરાતી ગઝલનો ઉદભવ અને પરંપરા || ચંદ્રકાન્ત શેઠ || મે77 ;જૂન77/229-234 ;268-271
|-
| ગેયકાવ્યો || ઉમાશંકર જોશી || નવે50/415-416, 411
|-
| છંદોમુક્તિનાં ઇંગિત || હરિવલ્લભ ભાયાણી || મે67/193-196
|-
| છેલ્લી પચ્ચીશીની કવિતા || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે57/447-456
|-
| દયારામ / પ્રેમનો કવિ - દયારામ || નિરંજન ભગત || ફેબ્રુ53/57-60
|-
| દશમસ્કંધને આધારે પ્રેમાનંદ || ધીરુભાઈ કે. મોદી || ઑગ68/300-302
|-
| ધર્માન્તર અને 'કાન્ત'ની કવિતા || અનંતરાય રાવળ || ઑગ71/306-313
|-
| નરસિંહ મહેતાની કૃતિઓ / ઉજ્જ્વળ વાણી || ઉમાશંકર જોશી || જુલાઈ74/217-224
|-
| નરસિંહરાવની કવિતા || ઉમાશંકર જોશી || સપ્ટે59/322-323
|-
| નર્મદની કાવ્યવિભાવના || અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ || માર્ચ61/105-109
|-
| નવીન કવિતા (૧૯૪૭ - ૧૯૫૭) || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ઑકટો57/381-385
|-
| નવીન કવિતાનું ભાવિ || ચંદ્રકાન્ત શુક્લ || ઑગ47/294-296
|-
| નાનાલાલ કવિ / જીવનકીર્તનનો કવિ || કાકા કાલેલકર || એપ્રિલ60/157-158
|-
| ન્હાનાલાલ કવિ / અપદ્યાગદ્ય અને પદ્યમુક્તિ (ન્હાનાલાલ કવિ) || ઉમાશંકર જોશી || મે67/163-168
|-
|  'પતીલનાં ચૂંટેલાં કાવ્યો' / અરધો ઘૂંટડો પ્રેમ || ઉમાશંકર જોશી || મે73/177-181
|-
| પતીલની કવિતા || નિરંજન ભગત || મે73/168, 189-193
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : આધુનિક કવિતાનું અર્થસ્વરૂપ (એપ્રિલ '૭૩) || મનસુખલાલ ઝવેરી || જુલાઈ73/265-267
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : એસ.એસ.સી. માટેના છપ્પાની સમજૂતી || ઉમાશંકર જોશી || માર્ચ55/115-116
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : કવિ અને શબ્દાયન || ચંદ્રકાન્ત ટોપીવાળા || એપ્રિલ71/160
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : મણિલાલના બે પૃથ્વી - પ્રયોગો || ચંદ્રકાન્ત ટોપીવાળા || એપ્રિલ62/159-160
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : મહાદેવજી - વાળું એ ગીત કયું? || ઉપેન્દ્ર પંડ્યા || જાન્યુ60/35-36
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : રાજેન્દ્ર શાહની કવિતા - ચર્ચા || રાધેશ્યામ શર્મા || એપ્રિલ67/159-160, પૂ.પા.3
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : વા. મો. શાહની નજરે પદ્યનો મહિમા || ત્રિભુવન વીરજીભાઈ હેમાણી || જૂન69/234
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : શામળના છપ્પા || નગીનદાસ પારેખ || એપ્રિલ60/150
|-
| પત્રમ પુષ્પમ્ : શેકસ્પિયરની ઉપમા 'કાન્ત'માં ||  ન. || જુલાઈ55/332
|-
| પદ આદિ લઘુકાવ્યો || ઉમાશંકર જોશી || જાન્યુ52/13-16
|-
| પદ્યાનુવાદની સમસ્યા || ઉમાશંકર જોશી || એપ્રિલ57/124-129
|-
| પરિષદ પ્રસાદી (૨૨મું અધિવેશન) : કાવ્યમાં અર્થબોધ || મનસુખલાલ મ. ઝવેરી || જાન્યુ64/37-39
|-
| પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન) : કાવ્યમાં કટોકટીનું કલાતત્ત્વમાંથી || હીરાબહેન પાઠક ||  જાન્યુ74/7-8
|-
| પરિષદ પ્રસાદી (૨૮મું અધિવેશન) : કવિ અને યુગધર્મ || નિરંજન ભગત || માર્ચ76/85-89
|-
| પરિષદ પ્રસાદી (૨૮મું અધિવેશન) : કાવ્યમાં તિરોધાન વ્યાપાર || રામપ્રસાદ બક્ષી || માર્ચ76/79-84
|-
| પ્રહલાદ પારેખ - સ્મરણલેખ / ગમગીનીનું ગુરુત્વાકર્ષણ || જિપ્સી || માર્ચ62/107-109
|-
| પ્રાકકથન ('સંસ્કૃતિ' કાવ્ય વિશેષાંક) || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે71/445-449
|-
| પ્રેમાનંદ : તત્કાલે અને આજે || જયંત કોઠારી || ફેબ્રુ67/61-70 ;માર્ચ67/94-103
|-
| બ. ક. ઠા. : જીવતા મોતની વ્યથાના ગાયક || ધીરુભાઈ કે. મોદી || જુલાઈ69/257-258
|-
| બલવન્તરાય ઠાકોર / કવિ કેશવસુત અને પ્રો. ઠાકોર || પ્રકાશ મહેતા, સુરેન્દ્ર ગાવસ્કર || ઑક્ટો67/388-391
|-
| બલવન્તરાય ઠાકોર / સ્વાધ્યાય અને સમીક્ષા : કવિતાશિક્ષક બલવન્તરાય ('કવિતાશિક્ષણ') || ઉમાશંકર જોશી || મે47/190-195
|-
| બાળાશંકરની કવિપ્રતિભા (બાલાશંકર કંથારીયા) || ઉમાશંકર જોશી || ફેબ્રુ59/47-48
|-
| બુધકાવ્યસભાએ નિમંત્રેલું કાવ્યસત્ર || તંત્રી || જુલાઈ62/243-244
|-
| ભજન - એક કાવ્યપ્રકાર || નરોત્તમ પલાણ || જાન્યુ-માર્ચ80/9-11
|-
| ભજનનું ભાથું || મકરન્દ દવે || માર્ચ68/117-118
|-
| ભોજા ભગતની વાણી / તેણે હેત ઘણું રાખવું || ઉમાશંકર જોશી || ફેબ્રુ71/79-80
|-
| મણિલાલ દેસાઈ/એક આસ્વાદ્ય વિવેચન શ્રેણી 'મારા સમકાલીન કવિ' (ચીનુ મોદી) || સતીશ ડણાક || જૂન74/203-205
|-
| મણિલાલના બે પૃથ્વી - પ્રયોગો || ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા || એપ્રિલ62/159-160
|-
| મહાદેવજી - વાળું એ ગીત કયું? || ઉપેન્દ્ર પંડ્યા || જાન્યુ60/35-36
|-
| રાજેન્દ્ર શાહની કવિતા || રઘુવીર ચૌધરી || માર્ચ67/82-88, પૂ.પા.3
|-
| રાજેન્દ્ર શાહની કવિતા - ચર્ચા || રાધેશ્યામ શર્મા || એપ્રિલ67/159-160, પૂ.પા.3
|-
| રામનારાયણ વિ. પાઠક / રંગબેરંગી મોતીઓ || ઉમાશંકર જોશી || મે62/192-193
|-
| રાવજી પટેલ/એક આસ્વાદ્ય વિવેચન શ્રેણી 'મારા સમકાલીન કવિ' (ચીનુ મોદી) || સતીશ ડણાક || જૂન74/203-205
|-
| લાભશંકર ઠાકર/એક આસ્વાદ્ય વિવેચન શ્રેણી 'મારા સમકાલીન કવિ' (ચીનુ મોદી) || સતીશ ડણાક || જૂન74/203-205
|-
| વા. મો. શાહની નજરે પદ્યનો મહિમા || ત્રિભુવન વીરજીભાઈ હેમાણી || જૂન69/234
|-
| વિવેચનનાં મૂલ્યો || રામનારાયણ વિ. પાઠક || ડિસે47/447-449
|-
| વિવેચનમાં સર્વગ્રાહિતા અને આત્મલક્ષિતા || ગૌરીપ્રસાદ ચુ. ઝાલા || ફેબ્રુ60/77
|-
|  'શયદા'ની છેલ્લી ગઝલ) / સુધારો || તંત્રી || ઑગ62/282
|-
| શામળના છપ્પા, નગીનદાસ પારેખ || નગીનદાસ પારેખ || એપ્રિલ60/150
|-
| શ્રીધરાણીનાં છેલ્લાં કાવ્યો || ઉમાશંકર જોશી || માર્ચ61/83, 113-114
|-
| સમકાલીન કવિતાનું વિવેચન (ચર્ચા - વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી સાથે) || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે57/443-444, 466-472, પૂ.પા.3
|-
| સર્જક સાહિત્યનો અનુવાદ : કાવ્યનો અનુવાદ || સુરેશ હ. જોષી || જુલાઈ58/273-275
|-
| સર્જન - વિવેચન : ૫. કવિતા : ભાવક સાપેક્ષ - વિવેચક સાપેક્ષ (એક ચર્ચા) || મહેન્દ્ર દવે || ઑગ-સપ્ટે63/317-318
|-
|  'સંસ્કૃતિ' કાવ્ય વિશેષાંક / પ્રાકકથન || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે71/445-449
|-
| સુન્દરમની કવિતા / આધ્યાત્મિક કવિતા પ્રતિ || ઉમાશંકર જોશી || જાન્યુ70/9-11
|-
| સુન્દરમ્  / મારી કાવ્યસાધના || સુન્દરમ્ || જાન્યુ58/13-16
|-
| સ્વપ્નસ્થ / કવિ - આક્રંદનો, આનંદનો || ઉમાશંકર જોશી || જૂન73/201-207
|-
| હરિશ્ચન્દ્ર ભટ્ટની ભાવનાસૃષ્ટિ અને કવિતા, ઉ. જો || ઉમાશંકર જોશી || ઑગ59/287-288, 311-319; સપ્ટે59/324-328, 353-355
|-
| હાઇકુ - બે પત્રો || કાકા કાલેલકર || ફેબ્રુ67/76-78
|-
| હાઇકુ (સ્વરૂપ અને વિકાસ) || ઝીણાભાઈ દેસાઈ || એપ્રિલ67 ;મે67/153-158, પૂ.પા.3 ;169-179
|}
=== 4.4 બ  અન્ય : કવિતા અભ્યાસ / સમીક્ષા ===
{| class="wikitable sortable"
! લેખ શીર્ષક, લેખના લેખક/અનુવાદક; મહિનો, વર્ષ/પૃષ્ઠ નં  !! લેખના લેખક-અનુ. !! મહિનો, વર્ષ, પૃષ્ઠ નં. 
|-
| અનુવાદ - શોધન (મરાઠી કવિતાઓ - ગંગોત્રી ટ્રસ્ટ) || સતીશ કાલેલકર  || જાન્યુ-માર્ચ83/59
|-
| અશુદ્ધ કવિતા ભણી, પાબ્લો નેરુદા || પાબ્લો નેરુદા; અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ || નવે71/પૂ.પા.3
|-
| આજની અંગ્રેજી કવિતા || નિરંજન ભગત  || સપ્ટે62/329-331, 336
|-
| આજની બંગાળી કવિતા || બુદ્ધદેવ બસુ; અનુ. નગીનદાસ પારેખ, સંકલન : તંત્રી || મે52/198-199
|-
| આધુનિક કવિતામાં સિનિસિઝમ (મહારાષ્ટ્ર સાહિત્યસંમેલન) || વિઠ્ઠલરાવ દ. ઘાટે; સંકલન : તંત્રી || જૂન49/237
|-
| આનન્દ - યાત્રા ('રઘુવંશ'ની અનુવાદ પ્રક્રિયા) || પ્રજારામ રાવળ  || ફેબ્રુ78/47-51
|-
| આફ્રિકન કવિતા (૭ કાવ્યો અને અભ્યાસ લેખ) || મોહનભાઈ પટેલ  || ડિસે71/618-621
|-
| ઉપલબ્ધિ અને અભિવ્યક્તિ || અબૂ સઈદ ઐયુબ; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || એપ્રિલ71/પૂ.પા.4
|-
| એરિસ્ટોટલનું કાવ્યશાસ્ત્ર : એક ભૂમિકા || અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ  || મે69/194-197
|-
| કલા અને રસમીમાંસાનું વિસર્જન ? || રેને વેલેક; અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી || ફેબ્રુ72/61-62
|-
| કલાકૃતિના અર્થ - રમણીય તથા ઇતર('ધ પેરેડોક્સ ઑફ ઍસ્થેટીક મીનીંગ') || લુસિઅસ ગાર્વિન; અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી || ઑગ-સપ્ટે63/301-302
|-
| કવિ કેશવસુત અને પ્રો. ઠાકોર || પ્રકાશ મહેતા; સુરેન્દ્ર ગાવસ્કર || ઑક્ટો67/388-391
|-
| કવિ ડિલન ટૉમસ : ત્રીશમે વર્ષે || સન્તપ્રસાદ ભટ્ટ || ઑગ-સપ્ટે63/386-392
|-
| કવિઓની કેફિયત, પ્રેમેન્દ્ર મિત્ર || પ્રેમેન્દ્ર મિત્ર; સંકલન : તંત્રી || જાન્યુ58/37-38
|-
| કવિતાના ત્રણ સૂર || ટી. એસ. એલિયટ; અનુ. અનિલા દલાલ || ફેબ્રુ78/52-56
|-
| કવિતાની ભાષા || અબૂ સઈદ ઐયુબ; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || ડિસે66/456-463; જાન્યુ67/14-17
|-
| કવિતાનું ઉપાદાન રહસ્ય / વિચારબિંદુ || રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || ઑક્ટો48/386
|-
| કવિતાનું સર્જન અને વિવેચન || ડબલ્યુ. એચ. ઓડેન; અનુ. રમણલાલ જોશી || મે57/178-181, 177; જૂન57/219-222; ઑગ57/297-304
|-
| કવિતાનું સામાજિક પ્રયોજન ('ધ સોશિયલ ફંક્શન ઑફ પૉએટ્રી') || ટી. એસ. એલિયટ; અનુ. અનિલા દલાલ || ડિસે72/377-385
|-
| કવિતાનો આનંદ || સી. ડી. લુઈ; અનુ. સુન્દરમ્ || ઑક્ટો50/364-369
|-
| કવિતામાં કન્ટેન્ટ અને ફૉર્મ || રિચાર્ડ કેલ; અનુ. યશવંત ત્રિવેદી || જૂન76/188-192
|-
| કવિતામાં કલ્પન અને મરાઠી કવિતા || માધવ અચવલ || ઑગ-સપ્ટે63/421-430
|-
| કવિતામાં સામાજિક ઉપલબ્ધિ / ઉપલબ્ધિ અને અભિવ્યક્તિ || અબૂ સઈદ ઐયુબ; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || એપ્રિલ71/પૂ.પા.4
|-
| કાવ્યકલા : કલાકૃતિના અર્થ - રમણીય તથા ઇતર('ધ પેરેડોક્સ ઑફ ઍસ્થેટીક મીનીંગ'નો અનુવાદ) || લુસિઅસ ગાર્વિન; અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી || ઑગ-સપ્ટે63/301-302
|-
| કાવ્યનું અધ્યયન ('એ બી સી ઑફ રીડિંગ'ના પ્રથમ પ્રકરણનો અંશ) || એઝરા પાઉન્ડ; અનુ. દિનેશ કોઠારી || જાન્યુ73/13-14
|-
|  'કાવ્યમાં આધુનિકતા' (અબૂ સઈદ ઐયુબ, અનુ. નગીનદાસ પારેખ) / આરોપીના પિંજરામાં : આધુનિકતા || ભોળાભાઈ પટેલ || મે70/182-185
|-
| કાવ્યમાં ગદ્યરીતિ ('પુનશ્ચ' કાવ્ય વિશે) || રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || ઑક્ટો63/511-518
|-
| કીટ્સ - શેલીગૃહ : રોમમાં કીટ્સ - શેલીનું સ્મારક || ચૈતન્યપ્રસાદ દીવાનજી || મે58/182-184
|-
| છંદનો અર્થ || રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || જુલાઈ63/261-264
|-
| ટી. એસ. એલિયટની કાવ્યસૃષ્ટિ || શીરીન કુડચેડકર || ઑક્ટો53/369-377
|-
| નિગ્રિટયુડ કાવ્યસાહિત્ય || ચન્દ્રવદન મહેતા || નવે63/542-546
|-
| પદ્યલેખનના પ્રશ્નો || મૈથિલીશરણ ગુપ્ત; સંકલન : ઉમાશંકર જોશી || ઑકટો52/398
|-
| પશ્ચાદ્દદર્શન || એઝરા પાઉન્ડ; અનુ. રાધેશ્યામ શર્મા || જાન્યુ73/15
|-
| ફિલ્મ અને કવિ || હર્બર્ટ રીડ; અનુ. દે. પ. || સપ્ટે50/336-339
|-
| ભારતીય કવિની તસવીર : ૧૯૬૮ ('પોટ્રેટ ઑફ ઍન ઇન્ડિયન પૉએટ, ૧૯૬૮') || ઉમાશંકર જોશી || જુલાઈ68/244-248
|-
| ભારતીય સંસ્કૃતિના પરિપાકનો સાક્ષી (કવિ કાલિદાસ) || રસિકલાલ પરીખ; સંકલન : તંત્રી || એપ્રિલ60/160
|-
| મહાભારત - અનુવાદ : થોડીક વધુ ચર્ચા || હરિવલ્લભ ભાયાણી;  || ઑગ68/319-320
|-
| મહાભારત વનપર્વ / પત્રમ પુષ્પમ્ || ભગવાનદાસ સી. કાપડિયા || માર્ચ74/98
|-
|  'માતા કરતાં આયાનો મહિમા'(ભારતીય ભાષાની કવિતા પઠન - રેડિયો કાર્યક્રમ) || તંત્રી || ફેબ્રુ57/42-43
|-
| મારી કવિતા || માર્ટિન ઑલવુડ; અનુ. વત્સરાજ ભણોત 'ઉદયન' || જુલાઈ73/249-258
|-
| મૅટાફિઝિકલ કવિઓ ('મૅટાફિઝિકલ પોએટ') || ટી. એસ. એલિયટ; અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ || જુલાઈ71/256-261
|-
| રવીન્દ્રનાથનાં ગાન || જયંતીલાલ આચાર્ય || એપ્રિલ62, મે62/133-139, ;182-188
|-
| રિલ્કેની શોકપ્રશસ્તિઓ : (જનાન્તિકે) || સુરેશ હ. જોષી || ઑગ-સપ્ટે63/374-380
|-
| વર્ષાકાવ્યનો ક્રમવિકાસ (સંસ્કૃત - બંગાળી વર્ષાકાવ્યો) || સુરેન્દ્રનાથ દાસગુપ્ત; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || જુલાઈ78/203-215
|-
| વાલ્મીકિ રામાયણની શાસ્ત્રીય વાચના || તંત્રી || ડિસે58/442
|-
| વિચારબિંદુ : કવિતાનું ઉપાદાન રહસ્ય || રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર; અનુ. નગીનદાસ પારેખ || ઑક્ટો48/386
|-
| વૃત્તિ - ભેદ (જગન્નાથ કવિનો - પૃથ્વીછંદનો શ્લોક) || મુકુન્દરાય પારાશર્ય || મે67/190-192, 200
|-
| વ્હીટમેનનો વારસો - આધુનિક અમેરિકન કવિતા || નિરંજન ભગત || મે55/238-244, 247
|-
| શુદ્ધ કવિતા || પૉલ વાલેરી; અનુ. દિનેશ કોઠારી || ઑક્ટો72/302-304; નવે72/344-345
|-
| શેકસ્પિયરની ઉપમા 'કાન્ત'માં || ન. || જુલાઈ55/332
|-
| સર્જક સાહિત્યનો અનુવાદ : કાવ્યનો અનુવાદ || સુરેશ હ. જોષી || જુલાઈ58/273-275
|-
|  'સંસ્કૃત કાવ્યશાસ્ત્રમાં રીતિવિચાર'નું પુરોવચન / રીતિસંપ્રદાયની સમાલોચના || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || સપ્ટે74/308-310
|-
| સાહિત્યિક ઇતિહાસ વિશે || હરિવલ્લભ ભાયાણી || ઑગ77/335-336
|-
| હિન્દીની નવી કવિતા || રામદરશ મિશ્ર; અનુ. રઘુવીર ચૌધરી || ઑગ-સપ્ટે63/415-421
|}
|}