|
|
| (8 intermediate revisions by 2 users not shown) |
| Line 7: |
Line 7: |
| }} | | }} |
|
| |
|
| == મારું હોવું ==
| |
|
| |
|
| <poem>
| |
| મારું હોવું શું હવે તમને નડી રહ્યું ?
| |
| તમારું મન હવે સતત એની સાથે લડી રહ્યું ?
| |
|
| |
|
| સાથે હતા ત્યારે તો એ બહુ બહુ ગમતું’તું,
| | {{Box |
| તમારા મનમાં તો એ ક્ષણે ક્ષણે રમતું’તું;
| | |title = પ્રારંભિક |
| હવે તમારું એ શૂન્ય મન શા શા ઘાટ ઘડી રહ્યું ?
| | |content = |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ|‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/પ્રારંભિક| પ્રારંભિક]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચય]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/કૃતિ-પરિચય|કૃતિ-પરિચય]] |
| | }} |
| | <br> |
|
| |
|
| સાથે નથી ત્યારે મારું હોવું કૈં ટળશે નહિ,
| | {{Box |
| હોવું ન હોવું એમાં તમારું કૈં વળશે નહિ;
| | |title = અનુક્રમ |
| તમારી આ દ્વિધા જાણી તમારું મન શું રડી રહ્યું ?
| | |content =* [[અંતિમ કાવ્યો/મારું હોવું|1 મારું હોવું]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/નિકટ – દૂર|2 નિકટ – દૂર]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/હવે|3 હવે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/સત્યાશીયે|4 સત્યાશીયે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/ભસ્મ રૂપે|5 ભસ્મ રૂપે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/નર્યા ને નર્યા|6 નર્યા ને નર્યા]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/ઈશાવાસ્ય|7 ઈશાવાસ્ય]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/નિર્વેદ|8 નિર્વેદ]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/આવજો|9 આવજો]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/અઠ્ઠયાશીમે|10 અઠ્ઠયાશીમે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/નામ નથી|11 નામ નથી]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/હવેથી હું તમને નહિ ચહું|12 હવેથી હું તમને નહિ ચહું]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/નેવ્યાશીમે|13 નેવ્યાશીમે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/આટલું મારે માટે બસ છે|14 આટલું મારે માટે બસ છે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/આ એ જ ઘર છે ?|15 આ એ જ ઘર છે ?]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/કોઈ ભેદ નથી|16 કોઈ ભેદ નથી]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/અધૂરૂં|17 અધૂરૂં]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/હણી નહિ શકો|18 હણી નહિ શકો]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/દ્વિધા|19 દ્વિધા]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/સર્વસ્વ મળી ગયું|20 સર્વસ્વ મળી ગયું]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/નેવુમે: કાવ્ય અને કૃતાર્થતા|21 નેવુમે: કાવ્ય અને કૃતાર્થતા]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/નેવુમે|22 નેવુમે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/મેં કેટકેટલાં મૃત્યુ જોયાં !|23 મેં કેટકેટલાં મૃત્યુ જોયાં !]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/એકાણુમે|24 એકાણુમે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/મૃત્યુને (એક)|25 મૃત્યુને (એક)]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/આ તમારો પ્રેમ|26 આ તમારો પ્રેમ]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/પ્રેમ મૈત્રીમાં ફળે|27 પ્રેમ મૈત્રીમાં ફળે]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/મિત્રો થવું કાંઈ સહેલું નથી|28 મિત્રો થવું કાંઈ સહેલું નથી]] |
| | * [[અંતિમ કાવ્યો/મૃત્યુને|29 મૃત્યુને]] |
|
| |
|
| {{સ-મ|સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૨}} <br>
| | }} |
| </poem>
| | <br> |
| | | {{HeaderNav2 |
| == નિકટ – દૂર ==
| | |previous = |
| | | |next = ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ |
| <poem>
| | }} |
| સ્ત્રી: આપણે પરસ્પરથી અત્યંત નિકટ થવું નથી.
| |
| પુરુષ: તો આપણે પરસ્પરથી અત્યંત દૂર પણ જવું નથી.
| |
| સ્ત્રી: અત્યંત નિકટ થવામાં ક્યારેક મને ભય થાય,
| |
| {{space}} તમારા વ્યક્તિત્વમાં જ રખે મારા અસ્તિત્વનો લય થાય !
| |
| પુરુષ: અત્યંત દૂર જવામાં ક્યારેક મનેય ભય થાય,
| |
| {{space}} આપણી પરસ્પર જે આત્મીયતા રખે એનો ક્ષય થાય !
| |
| સ્ત્રી: અત્યંત નિકટ નહિ થવું ને અત્યંત દૂર નહિ જવું.
| |
| પુરુષ: સમુદ્રમાં હોય જેવું બે નૌકાનું સાથે સાથે વહી જવું.
| |
| | |
| {{સ-મ|૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == હવે ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| આ મારો હાથ તમારા હાથ સાથે હળ્યો,
| |
| હવે શું દૂર ? શું પાસે ? જ્યાં પ્રાણ પ્રાણમાં ઢળ્યો.
| |
| | |
| હવે આ પ્રેમ તે પ્રેમની પારનો પ્રેમ,
| |
| નહિ નામ ને રૂપ, હવે હેમનું હેમ;
| |
| હવે શું વાણી ? શું વાદ ? જ્યાં શ્વાસ શ્વાસમાં ભળ્યો.
| |
| | |
| હવે હું નહિ, તું નહિ, હતું તે સૌ ગયું,
| |
| કશું ન્હોતું ત્યારે જેમ હતું તેમ થયું;
| |
| હવે શું જન્મ ? શું મૃત્યુ ? જ્યાં અંત આદિમ ફળ્યો.
| |
| | |
| {{સ-મ|માર્ચ, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == સત્યાશીયે ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| વર્ષોનાં મારાં કર્મોને આજે એકસાથે સ્મરી રહું,
| |
| ત્યારે સંકલ્પોની ફૂલીફાલી સૃષ્ટિમાં હું સરી રહું.
| |
| | |
| હે અગ્નિ ! તમે મારા અણુઅણુમાં વસ્યા,
| |
| ક્ષણેક્ષણ તમે મારા શ્વાસેશ્વાસે શ્વસ્યા;
| |
| એમાં મારા ચૈતન્ય સ્વરૂપને હું સાક્ષાત્ કરી રહું.
| |
| | |
| હે અગ્નિ ! તમે બીજપ્રક્ષેપો કર્યાં કર્યાં,
| |
| ને સૌ સંકલ્પો ને કર્મો રૂપે ફળ્યાં કર્યાં;
| |
| એ નિષ્કામ, નિર્લેપ કર્મોનું ધ્યાન આજે ધરી રહું.
| |
| | |
| હે અગ્નિ ! મારો દેહ ભસ્મમાં ભળી જાય,
| |
| ને મારું ચૈતન્ય ચૈતન્યમાં મળી જાય;
| |
| તમારી સહાય પ્રાર્થું કે હું એવું મૃત્યુ વરી રહું.
| |
| | |
| {{સ-મ|૧૮ મે ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ભસ્મ રૂપે ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| હવે તમે કહો છો, ‘ક્યારેક મળશું !’
| |
| વર્ષો લગી પરસ્પરથી દૂર ગયા, હવે પાછા વળશું ?
| |
| | |
| વર્ષો પૂર્વે મળ્યા ત્યારે કેવું મળ્યા હતા,
| |
| તમે સહી શક્યા નહિ એવું હળ્યા હતા;
| |
| તમે કહ્યું, ‘હવેથી મળશું નહિ, આમ ક્યાં લગી બળશું ?’
| |
| | |
| આયુષ્યનો અંત હવે બહુ દૂર નથી,
| |
| મૃત્યુ આપણે માનીએ એવું ક્રૂર નથી;
| |
| ક્યારેક મળશું, પણ સદેહે નહિ, ભસ્મરૂપે ભળશું.
| |
| | |
| {{સ-મ|જુલાઈ, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == નર્યા ને નર્યા ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| વર્ષોનાં વર્ષો પછી આપણે પાછા ફર્યા,
| |
| વચમાં વર્ષોનાં વર્ષો આપણે સ્વેચ્છાએ વિરહને વર્યા.
| |
| | |
| વિરહમાંયે આપણું મન ભર્યું ભર્યું હતું,
| |
| બારે માસ જાણે વસંત હોય એમ થતું,
| |
| પરસ્પરનો સંગ ન’તો તોયે કેટકેટલા રંગ ધર્યા.
| |
| | |
| આપણે જ્યાંથી આરંભ કર્યો અંતે ત્યાં જ મળ્યા,
| |
| વિરહનાં વર્ષો એવાં તો ફૂલ્યાં, ફાલ્યાં ને ફળ્યાં,
| |
| વર્ષોનાં વર્ષો પૂર્વે હતાં એવાં આજે જાણે નર્યાં ને નર્યાં.
| |
| | |
| {{સ-મ|જુલાઈ, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ઈશાવાસ્ય ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| કેટકેટલું રુદન ને કેટકેટલું હાસ્ય,
| |
| કેટકેટલું તાંડવ ને કેટકેટલું લાસ્ય.
| |
| | |
| આપણાં એ વર્ષો, જીર્ણ એમનો ન અંત;
| |
| કાળ જાણે થંભ્યો અને આપણે અનંત;
| |
| એ વર્ષોમાં જાણે ન કોઈ દૈન્ય, ન કોઈ હાસ્ય.
| |
| | |
| એ સૌ હવે સ્મૃતિમાં છે, ક્યાંય નથી ગયું;
| |
| સીમ તે અસીમ, રૂપ તે અરૂપ થયું;
| |
| એ જગત્યાં જગત્ તો હવે આપણું ઈશાવાસ્ય.
| |
| | |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == નિર્વેદ ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| આપણો વિરહ એ વિચ્છેદ નથી,
| |
| એથી સ્તો આપણને એનો કોઈ ખેદ નથી.
| |
| | |
| મિલનમાં તો દેહનું અંતરપટ નડતું,
| |
| વિરહના અવકાશમાં કશું નથી અડતું;
| |
| મિલન ને વિરહમાં એટલો શું ભેદ નથી ?
| |
| | |
| છતાં કદાચ ક્યારેક ક્યાંક મિલન જો થશે,
| |
| એથી હરખ કે શોક જેવું કશું નહિ હશે;
| |
| હવે શું આપણા બેમાં એટલો નિર્વેદ નથી ?
| |
| | |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == આવજો ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| જ્યારે જ્યારે તમારું મન માને ત્યારે આવજો !
| |
| આવો ત્યારે ‘આવું છું’ એવું કશું યે ના ક્હાવજો !
| |
| | |
| વર્ષો લગી મળતા’તા મળજો એ રીતે,
| |
| મારી સાથે હળતા’તા હળજો એ પ્રીતે;
| |
| મનમાં જે હોય તે ક્હેજો, મનને ના તાવજો !
| |
| | |
| હું તો તમને દેહ-મનથી વરી હતી,
| |
| વિધાતાની વક્રતા તે પાછી ફરી હતી;
| |
| હવે પછી આ વાત મનમાં કદી ના લાવજો !
| |
| | |
| {{સ-મ|માર્ચ, ૨૦૧૪}} <br> | |
| </poem>
| |
| | |
| == અઠ્ઠયાશીમે ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| આયુષ્યના અઠ્ઠયાશી વર્ષો ગયાં, સૌ હેમખેમ ગયાં,
| |
| હે અગ્નિ, તમે મારા અણુઅણુમાં છો, તમે જાણો છો એમ કેમ ગયાં.
| |
| | |
| હે અગ્નિ, મને મોહ કે લોભ થયો ત્યાં તો તમે મને ટોક્યો,
| |
| હજૂ તો હું કુમાર્ગે ગયો ન ગયો ત્યાં તો તમે મને રોક્યો,
| |
| એથી સૌ વર્ષો જેમ બિન્દુથી બિન્દુ પ્રતિ સીધી રેખા જાય તેમ ગયાં.
| |
| | |
| હે અગ્નિ, હવે પછી પદે પદે મારી પરે ધ્યાન ધરજો,
| |
| અંતકાળે હું કહી શકું એમ કરુણાનું દાન કરજો
| |
| કે મારાં સૌ વર્ષો જેમ આદિથી આદિ પ્રતિ વર્તુલ જાય એમ ગયાં.
| |
| | |
| {{સ-મ|૧૮ મે, ૨૦૧૪}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == નામ નથી == | |
| | |
| <poem>
| |
| આપણી વચ્ચે જે સંબંધ છે એનું કોઈ નામ નથી,
| |
| એ તો બાવન બાહેરો છે, વાણીનું કોઈ કામ નથી.
| |
| | |
| એને કોઈ રૂપ નથી, આંખથી એ ન જોઈ શકાય,
| |
| એના ઘાટ ઘડ્યા નથી, એને ક્યાંય ન પ્રોઈ શકાય;
| |
| એ તો નિર્ગુણ છે, એને કોઈ અર્થ, કોઈ કામ નથી.
| |
| | |
| એની સાથે તુલનામાં સુવર્ણનો કોઈ તોલ નથી,
| |
| હીરા, મોતી ને માણેક એના જેવા અણમોલ નથી;
| |
| એના મૂલ્યાંકન માટે કોઈ તોલા, કોઈ ગ્રામ નથી.
| |
| | |
| {{સ-મ|જુલાઈ, ૨૦૧૪}} <br>
| |
| </poem>
| |
| | |
| == હવેથી હું તમને નહિ ચહું ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| તમે કહો છો, ‘હવેથી હું તમને નહિ ચહું’,
| |
| ભલે ! પણ ‘હવેથી હું તમને નહિ ચહું’ એવું હું નહિ કહું.
| |
| | |
| એથી આપણો આ પરસ્પરનો પ્રેમ કદી મરશે નહિ,
| |
| ને તો પછી તમે જે કંઈ ક્હેશો એનો અર્થ સરશે નહિ;
| |
| હું તમને ચાહ્યા જ કરીશ એથી હું તો એકલતા નહિ સહું.
| |
| | |
| જેને કદી ન ચાહ્યું હોય એને પછી ચાહવું સોહ્યલું છે,
| |
| જેને સદા ચાહ્યું હોય એને પછી ન ચાહવું દોહ્યલું છે;
| |
| ચાહવું કે ન ચાહવું એવી દ્વિધામાં હું તો ક્યારેય નહિ રહું.
| |
| | |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૫}} <br>
| |
| </poem>
| |
