પ્રતિપદા/૭. ભરત નાયક: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
 
(2 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 169: Line 169:
હવે આપણી નિયતી છે...
હવે આપણી નિયતી છે...
</poem>
</poem>
===૯. મેડમ ક્યુરી===
<poem>
મેડમ ક્યુરી,
હું તમને ચાહતો હતો.
પહેલા પગારથી પોરસાઈ ખરીદેલી
પછી રૂમાલમાં વીંટાળી જતનથી જાળવેલી
કબાટના ભેજીલા ખાનામાંથી, રાણીછાપ સિક્કા વચ્ચેથી, સેરવી લીધી
કાંડાઘડિયાળ
વિરહવ્યાકુળ એ મારા કાંડાને વીંટળાઈ વળી –
અને મેડમ ક્યુરી, તમે યાદ આવ્યાં
વચમાં રેડિયમ-ટિપ્ડ કાંટા જોજનોની મજલ કાપતાં ફરી ગયા
એનાં અજવાળાં નાડીમાં ફરી વળ્યાંઃ
ઘડીક લાગે એમાં બીડીની કસ ખેંચતાં જાગે એવા તિખારા,
આસોના અમાવસી આભમાં ફૂટતા તારા,
ઘડીક ખૂટી ગયેલા માટીના તેલથી બમણા બળે ભભકતી ફાનસની જોત,
સાચું પૂછો : લાગે મારી ઓલવાતી જતી સ્મૃતિના છેલવેલ્લા ઝબકારા...
મેડમ, તમસ એ જનની છે,
અજવાળાં એનો આવિષ્કાર.
હું મને આજે ફરી જ્યારે મળ્યો
તમે સ્વયં ઝબકી ગયાં રેડિયમ થઈ.
ક્યુરી, હું તમને હજી ચાહું છું...
</poem>
===૧૦. સર વૉટ, જેઇમ્સ===
<poem>
સર વૉટ, જેઇમ્સ
તમને ચાહતો રહ્યો છું વૉટ, જેઇમ્સ.
હું છ વર્ષનો હતો
કડકડતી ઠંડીમાં, ઘરના પાછલા બારણે,
ચૂલા પર ચાની તપેલીથી ઊડતી હતી વરાળ –
હથેળી શેકતો હતોઃ
અદ્દલ એમ જેમ વિજ્ઞાનના પાઠ્યપુસ્તકમાં
બાળવેશે તમે ચૂલા પરની ચાની કીટલીના ઢાંકણનું નર્તન
અને ઊંચકી એ ઢાંકણ
અંદરની ઘૂમરાતી વરાળ અવલોકી રહ્યા હતા.
તમારા ચિત્તમાં ઘૂમરાતાં હતાં પિસ્ટન અને પૈડાં...
ત્યારે હું ચૌદ વર્ષનો હતો.
પાટા પર ભાગતી હતી ગાડી
ગાડીના સલૂનમાં બારી બહાર હથેળી ધરી બેઠો હતો
વીંઝાતી હવાથી પાછળ ઠેલાયા કરતી હથેળીમાં –
ફાયરમેનના પાવડાથી ઊડેલી કોયલાની કણીઓ વાગતી હતી.
એન્જિનના ભૂંગળામાંથી ઊઠતા હતા ધુમાડાના ગોટેગોટ,
ભેગી પાછળની ટાંકીનાં ખદખદ પાણી પરની ઘૂમરાતી
અને પિત્તળની નળીઓમાં ધસતી હતી વરાળ...
આજે વયની ઢળતી સાંજે
સામેની કીટલીનું ઢાંકણ ઊંચકી
ચાની વરાળના પમરાટથી જગાડી રહ્યો છું જિજીવિષા
હથેળીની રુક્ષ રેખાઓમાં પથરાઈ જતી રેલવે-લાઈનો પર
વિદ્યુત ગાડીઓ પૂરપારટ આવ-જા કરી રહી છે–
એમાં આઘે આઘેથી સાવ ઝાંખીપાંખી
છુક્‌ છુક્‌ ભાગ્‌છુક સંભળાતી રહી
તમને કેમ ન ચાહતો રહું વૉટ જેઇમ્સ, સર?
</poem>
===૧૧. સર આઈઝેક ન્યુટન===
<poem>
હવામાં એક લીસોટો પડ્યો
એ લીસોટો રતુંબડો થઈ ગયો.
તમે બેઠા હતા ત્યાંથી સાત ડગ દૂર સફરજન પડી ચૂક્યું હતું...
ત્યારે યાદ છે તમને?
છ વર્ષનું એક બાળ
એના વિજ્ઞાનના પાઠ્યપુસ્તકમાંથી છટકી, હડી કાઢી
એ સફરજન ઉઠાવી બચકાટતું ભાગ્યું હતું?
ત્યારે થડની ઓથે લંબાયેલા પગનાં બૂટ તાકતું
તમારું ચિત્ત ચગડોળે હતુંઃ
સફરજન હેઠે કેમ પડ્યું?
ઉપર કાં ન ગયું?
પછી તમે ઉપર, ટાવર પર ગયા.
ઠેઠ ત્યાંથી બીજા મેઘધનુષી લીસોટા પાડ્યા.
પછી સરવાળા ગુણાકારમાં ગતિ પકડી...
બરાબર ત્યારે, ત્યારે જ હું ચૌદ વર્ષનો, ગણિતમાં નાપાસ થયો.
છતાં અચરજ તો એ,
ચુંબકથી ખેંચી હું પાંચપંદર ટાંચણીઓની ભાત પાડતો હતો.
પછી તો કંઈ કેટલી ટાંચણીઓનાં માથાં જેટલાં વર્ષો વીતી ગયાં
આજે હું સિત્તેરનો –
હાથમાં છે છરી
ને સામે જમણના ટેબલ પર એક પ્લેટ, એમાં એક સફરજનઃ
આઘે આઘેની ઠેઠ યુરોપની વાડીના વૃક્ષનું.
ન ઉપર ગયું,
ને ભોંય પર પડ્યું –
સીધું મારી કને ખેંચાઈ આવ્યું!
હું તમને ચાહતો રહીશ, સર આઈઝેક ન્યુટન!
</poem>
{{HeaderNav
|previous = [[પ્રતિપદા/૬. દલપત પઢિયાર|૬. દલપત પઢિયાર]]
|next = [[પ્રતિપદા/૮. કમલ વોરા|૮. કમલ વોરા]]
}}
26,604

edits